مکانیسم انکار یکی از مکانیزم‌های دفاعی ناپخته است. انکار کردن از روش‌های مقابله‌ای بخش ناهشیار شخصیت انسان به حساب می‌آید. زیگموند فروید این مکانیسم ها را برای توضیح علت برخی رفتارهای انسان در پاسخ به تنش‌های شدید به کار برد. به این ترتیب انواع متنوع مکانیسم‌های دفاعی، ازجمله انکار به انسان کمک می‌کنند تا از پس تحمل برخی از شرایط دردناک و آسیب‌زننده به سلامت روانی خود برآید. در ادامه به نحوه عملکرد و انواع بروز مکانیسم انکار در افراد می‌پردازیم. برای تعدیل این مکانیزم، مشاوره فردی دریافت کنید.

منبع: مکانیسم انکار

مکانیسم انکار

انواع متنوعی از مکانیسم‌های مقابله‌ای وجود دارد. یکی از این موارد، انکار است. این مکانیسم یکی از روش‌هایی به شمار می‌رود که ساختار شخصیتی «ایگو» برای مقابله با نیروها و تمایلات متفاوت و حتی متضاد به کار می‌برد. به این صورت ایگو، سلامت روانی انسان را با پردازش نکردن هشیارانه برخی موقعیت‌های پرفشار و دشوار، حفظ می‌کند.

به‌طور کلی می‌توان مکانیسم مقابله‌ای انکار را به این صورت تعریف کرد: واکنش و رفتاری که در آن فرد سعی می‌کند از مواجه‌شدن با برخی واقعیت‌های ناراحت‌کننده جلوگیری کند. در این حالت برخی از رویدادهای دردناک برای شخص بالاتر از سطح تحمل و ظرفیت تاب‌آوری او است. در نتیجه ذهن او از پردازش کردن اطلاعات مرتبط با آن رویداد عاجز می‌ماند. اینجا است که فرد به صورت ناهشیار و برای جلوگیری از فروپاشی کامل شخصیت روانی خود، دست به انکار همه یا بخشی از اتفاقات می‌زند. برای آشنایی بیشتر با سایر انواع مکانیسم های دفاعی کلیک کنید.

معمولاً افراد از این راهبرد دفاعی، در هنگام از دست دادن نزدیکان‌شان استفاده می‌کنند. برای مثال، مادری که به‌تازگی فرزند کوچک خود را در تصادفی شدید ازدست‌داده است، مرگ کودکش را انکار می‌کند. در حقیقت مادر سعی می‌کند با نپذیرفتن واقعیت رخ داده، از تجربه کردن احساساتی همچون خشم، احساس گناه، غم و اندوه شدیدش دوری کند.

مکانیسم دفاعی به چه معنا است ؟

نخستین بار فروید، پدر رویکرد روانکاوی، اصطلاح مکانیسم دفاعی را به کار برد. بنابه نظر این دانشمند، انسان برای فرار از افکار، اعمال و احساسات آسیب‌زننده خود از یک سری راهبردهای مقابله‌ای بهره می‌گیرند. این روش‌ها به شیوه ناهشیارانه رخ داده و فرد به صورت خودکار، در پاسخ به برخی از موقعیت‌های تنش‌زا و اضطراب‌آور از آن‌ها استفاده می‌کند. همچنین با کمک بعضی از این روش‌ها، شخص می‌تواند از تجربه هیجانات ناخوشایند همچون احساس گناه و عذاب وجدان رها شود. برای آشنایی بیشتر با این علم مقاله روانکاوی چیست را بخوانید.

شیوه‌های تجلی مکانیسم انکار

بنا بر دیدگاه روانشناسان پیش روی روانکاوی ازجمله آنا فروید، راهبرد مقابله‌ای انکار می‌تواند به چهار طریق ابراز شود. این حالت‌ها را می‌توان به شرح زیر توضیح داد.

الف) انکار واقعیت

در اولین حالت از مکانیسم انکار ، شخص از آن چیزی که در واقعیت رخ داده است فرار می‌کند و وقوع آن را انکار می‌نماید. در این شرایط، وی طوری رفتار می‌کند که گویی اصلاً متوجه آن اتفاق نشده است. مثلاً شخص حاضر نیست فوت عزیزش را بپذیرد و آن را انکار می‌کند.

ب) مکانیسم انکار | خیال‌پردازی

در حالت دوم، فرد سعی می‌کند با استفاده از تخیل خود، نتیجه و پایان دیگری برای حادثه‌ای که رخ داده تصور کند. برای مثال به‌جای پذیرفتن مرگ همسرش در تصادف، مدام تکرار می‌کند که همسرش فقط بی‌هوش شده است و نباید دستگاه‌های تنفسی را از او جدا کنند.

ج) محدود شدن در کلمات

تجلی این حالت به‌طورمعمول هنگام خیانت‌های زناشویی به چشم می‌خورد. در این شرایط، برای مثال زن باوجود آنکه نشانه‌های واضح و دقیقی از خیانت همسرش می‌بیند، اما تنها به ادعاهای وفاداری شوهر خود توجه می‌کند. در نتیجه به‌جای توجه به حقیقت، تنها به گفته‌ها و کلمات صرف قناعت می‌کند.

د) انکار عملی

در این حالت، شخص سعی می‌کند با رفتارهایی متضاد با آنچه در واقعیت رخ داده است، به‌نوعی شرایط را تغییر دهد؛ با این حال، همین کار هم به‌نوعی نپذیرفتن موقعیت رخ داده و تلاش برای فرار از آن است. مثلاً شخص به‌جای پذیرفتن فوت کودک بیمارش، بازهم برای او دارو می‌خرد و یا برای خرید جهیزیه دختر جوان فوت‌شده‌اش، پول کنار می‌گذارد.

خدمات مجموعه ذهن نو

مکانیسم های دفاعی به منظور حفظ سلامت روان فرد به کار می روند، اما اگر به صورت مرضی دائم استفاده شود، فرد دچار اختلالات و مشکلاتی گوناگونی خواهد شد. در این شرایط دریافت روان درمانی ضرورت پیدا می کند. متخصصان روانشناسی با تجربه در مجموعه ذهن نو می‌توانند به شما در این زمینه خدمات درمانی لازم را ارائه دهند. برای این منظور کافی است با شماره های درج شده تماس گرفته تا از خدمات درمانی به صورت تلفنی، حضوری و یا آنلاین استفاده نمایید.

برای دریافت مشاوره روانکاوی می‌توانید در هر زمان از روز به صورت مشاوره تلفنی و حضوری با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

برای عضویت در اینستاگرام (ذهن نو) کلیک کنید

آخرین تحقیقات علمی روانشناسی

 ورود به صفحه

سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید

تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل

سراسر کشور :9099070354

جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری

 شماره تماس با موبایل : 02191002360

منبع: مکانیسم انکار